RAN STORIES
RAN STORIES
RAN STORIES
for black performing arts
RAN Stories is onderdeel van RAN Archives, het eerste interdisciplinaire, non-institutionele hiphop archief voor en door black performance makers van toen en nu. Hier brengen we de geschiedenis black performing arts in beeld vanuit het rijke erfgoed dat verbonden is aan ons collectief. RAN Stories gaat over onvertelde verhalen, iconische profielen van artiesten, artistieke ontwikkelingen, boeiende producties en nog nieuw te leggen verbanden tussen de marges van de samenleving en het podium.
Thuis tussen culturen: theaterpionier Rufus Collins
Een profiel van de Amerikaanse theaterpionier Rufus Collins en zijn betekenis in de Nederlandse geschiedenis van black performance arts.
artikelen: Jocelyn Kotvis, Maarten van Hinte
met dank aan: Wijngaarde & Partners
Archives
De afgelopen 30 jaar is er theater gemaakt dat om verschillende redenen het predicaat ‘multicultureel’ kreeg en vooral gezien werd als doelgroepen toneel en margetheater. Nu Nederland haar eigen diversiteit onder ogen ziet en inclusie het hoogste woord is, wordt het tijd dat die vergeten geschiedenis voor nieuwe generaties toegankelijk wordt gemaakt. Naast archiveren gaat het ook om het zichtbaar maken van dwarsverbanden en kruisbestuivingen tussen die marge en de theatrale mainstream, en tussen die marge en verschillende subculturen zoals hiphopcultuur of standup comedy. Wij hebben toegang tot videoregistraties, archieven, teksten, toneelstukken, en muziek die door 4 verschillende groepen is geproduceerd: Made in da Shade, Cosmic, MC en DNA. Die zijn nog niet openbaar en moeten toegankelijk gemaakt worden. Ik wil dat materiaal inventariseren, digitaliseren en aanvullen met onderzoek in bestaande Nederlandse archieven (onder andere van het Allard Pierson).
Wat is de impact geweest van het multicultureel theater in Nederland? Hoe werd er in de jaren 80 en 90 in het gevestigde theater gekeken naar het werk van zwarte theatermakers als Rufus Collins en Michaeal Matthews en groepen als Cosmic en Made in da Shade? Wat voor ruimte kregen ze, welke sporen heeft het werk achtergelaten in het gevestigde theaterarchief?
Bij RIGHTABOUTNOW komen dagelijks jonge mensen langs die een ander perspectief willen op de theater en cultuurgeschiedenis. Dat zijn zowel geschoolde makers als autodidacten die via andere vormen – bijvoorbeeld spoken word of urban dance – de podiumkunsten instromen. De afgelopen jaren worden wij ook benaderd door verschillende vakopleidingen Ook bij hen is de vraag ‘bottomup’: het komt van de studenten. Ze zoeken inspiratie, ze zoeken kennis, ze zoeken andere perspectieven en ze zoeken bevestiging dat ze niet alleen zijn, dat er mensen voor hen zijn geweest. Wie nu toegang tot die legacy wil moet persoonlijk naar ons toe komen. Het is belangrijk dat met het inventariseren de archieven ook voor anderen toegankelijk worden. Graag wil ik ook een documentaire maken. - Marjorie Boston
RAN ARCHIVES
ONS ARCHIEF MOET TOEGANKELIJK ZIJN VOOR IEDEREEN
Marjorie Boston vertelt over de ambitie om ons archief te ontsluiten.
Met dank aan de steun via Óns Archief is er een start gemaakt met het digitaliseren en in kaart brengen van de RAN archives. Wij hebben de afgelopen jaren het belang van de onderbelichte legacy van multiculturele theatermakers en artiesten onder de aandacht gebracht en werken samen met partners zoals Allard Pierson Museum, Podiumkunst.net en The Need For Legacy om archieven te dekoloniseren.
Archives
Het theater van Felix de Rooij. Op wiens schouders RIGHTABOUTNOW staat. Een kosmische en koloniale climax - door Maarten van Hinte
Felix de Rooij verwierf zijn eerste artistieke bekendheid als theaterregisseur. Hij richtte in 1977 op Curaçao Illushón Kosmiko op, alias Cosmic Illusion, en vestigde al snel naam met een reeks controversiële toneelstukken in het Papiaments. Zijn doorbraak kwam in 1981, in New York. Tegen die tijd had hij zijn krachten gebundeld met acteur en toneelschrijver Norman de Palm. Samen creëerden ze Desiree, een monoloog gebaseerd op een krantenartikel over een jonge vrouw die haar pasgeboren baby in een brandende oven stopte omdat ze ervan overtuigd was dat het kind bezeten was. Het toneelstuk, met in de hoofdrol de Amerikaanse actrice Marian Rolle, was meteen een succes. De Rooij en De Palm toerden er twee jaar mee de wereld rond en vestigden zich daarna in Amsterdam. Samen met regisseurs Rufus Collins en Henk Tjon (De Nieuw Amsterdam – DNA) stonden zij aan de wieg van de multiculturele theaterbeweging die uiteindelijk de podiumkunsten in Nederland transformeerde. In 2024 zal Desirée opnieuw op de planken staan. Nu in regie van Marjorie Boston, gespeeld door Ritzah Statia. Lees hier het hele artikel, geschreven door Maarten van Hinte.
Creatives
Maarten van Hinte vertelt over Rufus Collins op de radio in De Nieuws BV
In de serie De Nieuws BV van BNN VARA op NPO 1 vertelt theatermaker Maarten van Hinte over theaterpionier Rufus Collins. In deze serie worden de gasten gevraagd op wiens schouders zij staan en aan wie zij schatplichtig zijn.
De Amerikaanse Rufus Collins zette samen met Henk Tjon halverwege de jaren tachtig theatergroep De Nieuw Amsterdam op. Maarten van Hinte en Rufus Collins werkten een aantal keer samen en Van Hinte vertelt over wie Collins was en wat hij heeft betekent voor hem en de Nederlandse theaterwereld.
Luister en kijk hier.
Colabs
THE NEED FOR LEGACY
Krijg een inkijk in de legacy van zwarte theatermakers in Nederland. Deze 4-delige theatercollege is bedoeld als een eerste kennismaking met een onderbelicht deel van de Nederlandse theatergeschiedenis. Schrijver/regisseur Maarten van Hinte besteedt aandacht aan een aantal makers en pioniers uit die geschiedenis. De vier colleges vormen samen een geheel.
Zo behandelt Van Hinte ‘activisme’, ‘multidisciplinariteit’, ‘verbreding van de canon in het onderwijs’ en ‘de invloed van de straat en low culture’, verhalen waarin respectievelijk Rufus Collins, Felix de Rooij, Alida Neslo en Marjorie Boston centraal staan. De afgelopen jaren besteedde het Nederlands Theater Festival ruim aandacht aan diversiteit. Uit programma’s door o.a. Lara staal, Quincy Gario, Maarten van Hinte en Marjorie Boston ontstond een samenkomst van jonge makers en spelers van alle kleuren onder de titel The Need for Legacy. De gelijknamige stichting die is opgericht fungeert als platform en community om gezamelijk behoeftes te inventariseren, verhalen te delen en gesprekken te voeren over een meer diverse en inclusieve theaterwereld, gekoppeld aan de gezamenlijke bestudering van vergeten geschiedenissen.